Kategori: Makaleler

“Hamsinin bir büyüğü” masalı: Yanlış soruya doğru cevap aramayı bırakalım Kısa cevap: Türkiye’de halk ağzında “hamsinin bir büyüğü” çoğu yerde istavrit diye anılır. Ama bu etiket, bilimsel değil; bölgeden bölgeye sardalya veya çaça/papalina diyen de çıkar. Asıl mesele, büyüklüğü kime göre, neye göre tanımladığımız. Samimi ama iddialı bir giriş Şunu söyleyerek başlayayım: “Hamsinin bir büyüğü hangi balıktır?” yanlış bir soru. Bu soru, pazar tezgâhındaki şen muhabbetin şakasından ibaretken, internete taşınınca “tek doğru” arayışına dönüşüyor. Benim iddiam basit: Boy üzerinden akrabalık kurmak, hem biyolojiye hem de balıkçılık pratiğine haksızlık. Evet, Karadeniz’in gözbebeği hamsi (Engraulis encrasicolus) küçük; peki “bir büyüğü” deyince kimi…

Bağımsız Kökü Nedir? Toplumsal Değişimlerin Tarihsel Bir Yansıması Bir tarihçi olarak, köklerin ve bağımsızlığın ne anlama geldiğini anlamak, sadece bireysel ya da toplumsal bir yolculuğa çıkmak değil, aynı zamanda geçmişin derinliklerinden günümüze uzanan bir bağ kurmak anlamına gelir. Tarihte, toplumların kendi kimliklerini oluşturması ve güçlerini sahiplenmesi adına, bağımsızlık her zaman kritik bir nokta olmuştur. “Bağımsız kökü nedir?” sorusu, hem dilsel hem de toplumsal bir bakış açısı sunar. Bu soru, sadece bireysel özgürlükleri değil, bir halkın ya da bir ulusun kendi varlık sebebine ve tarihsel kökenlerine olan bağını da içerir. Kök, geçmişin izlerinin taşıyıcısıdır, bağımsızlık ise bu izlerin geleceğe doğru atılan…

Ağdırmak Ne Demek? Felsefi Bir Bakış Filozofun Bakışıyla: Anlamın Peşinde Kelime, yalnızca dildeki bir işaretten ibaret değildir; aynı zamanda düşünceyi şekillendiren, toplumsal ve bireysel gerçekliklere ışık tutan bir anlam yüklüdür. “Ağdırmak” kelimesi, ilk bakışta günlük dilde sıkça karşılaşılan bir terim gibi görünebilir, ancak bu basit terimi anlamak, aslında çok daha derin bir felsefi sorgulama gerektirir. TDK’ye göre, ağdırmak, bir şeyi yavaşça çekmek veya bir şeyin bir noktadan bir başka noktaya aktarılması anlamına gelir. Ancak bu kelime, dilsel bir bağlamın ötesinde, anlamın, gücün ve varoluşun taşıdığı tüm metaforik yükleri barındırır. Bu yazıda, “ağdırmak” kelimesini etik, epistemolojik ve ontolojik bir bakış açısıyla…

Cool mu KUUL mu? Dijital Çağın Yeni İfade Biçimleri Hepimiz bir noktada yazarken, sosyal medyada paylaşırken veya arkadaşlarla sohbet ederken “cool mu desek, KUUL mu yazsak?” ikilemine düşmüşüzdür. İşte bu küçük tercih, aslında büyük bir kültürel dönüşümün izlerini taşıyor. Peki, bu dönüşüm nereden geliyor, nasıl şekilleniyor ve bizi nereye götürüyor? Cool’un Yolculuğu: İngilizceden Türkçeye Köken ve Anlam “Cool”, İngilizce kökenli bir kelime olarak dünya çapında “havalı, rahat, etkileyici” gibi anlamlarda kullanılıyor. Popüler kültürün yayılmasıyla Türkiye’de de genç kuşakların diline yerleşti. Araştırmalar, özellikle Z kuşağının yabancı kökenli kelimelere günlük konuşmada daha sık yer verdiğini gösteriyor. Nielsen’in 2022 raporuna göre, genç kullanıcıların…

Hepimiz bazen kelimelerin anlamını merak ederiz, değil mi? Çevremizde duyduğumuz bir kelime, bazen beynimizde bir merak uyandırır ve biz de o kelimenin derinliğine inmeye çalışırız. Bugün tam da böyle bir kelimeyle karşınızdayım: Haşir ve neşir. Peki, bu iki kelime ne anlama geliyor? Hangi bağlamlarda kullanılır? Gelin, hem dilin hem de hayatın içindeki bu iki kelimeyi birlikte keşfedelim. Hazır mısınız? O zaman başlayalım! Haşir ve Neşir: Aralarındaki Fark ve Derin Anlamları Haşir ve neşir, aslında birbirine çok yakın gibi görünen, ancak çok farklı anlamlar taşıyan iki kelimedir. Haşir, Arapçadan Türkçeye geçmiş bir kelimedir ve “toplama” ya da “diriltme” anlamlarına gelir. Klasik…

Makale Hakemde Ne Demek? Bilimsel Dünyadaki Eleştirilen Süreçler Herkese merhaba! Bugün, akademik dünyada pek çok kişinin karşılaştığı ama aslında çok da net olmayan bir kavram üzerine cesur ve eleştirel bir yazı yazacağım: Makale hakemde ne demek? Makale değerlendirme sürecinin gizemli ve bazen de tartışmalı yönlerine ışık tutarak, akademik dünyada neyin yanlış gittiğine dair fikirlerimi paylaşacağım. Evet, hepimiz hakem değerlendirmesinin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz, ama gerçekten adil mi? Gerçekten verimli mi? Yoksa bu süreç, sistemin sadece bir başka parçası olarak mı işliyor? Makale Hakemliği: Ne Oluyor da Bu Süreç Hep Tartışmalı? Makale hakemliği, akademik dergilerde yayınlanacak makalelerin “değerlendirilmesi” sürecidir. Burada…

Çadır İngilizcesi Ne? Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Sosyolojik Bir Analiz Giriş: Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Bir toplumu anlamaya çalışırken, bazen en basit görünen şeylerin bile derin bir sosyolojik anlam taşıdığını fark edersiniz. Mesela, “çadır” kelimesi… Çoğumuz için bu kelime yalnızca bir barınak ya da geçici bir sığınak gibi görünür. Ancak, dil ve kültür, toplumsal yapıların ve normların bir yansımasıdır. Bir kelimenin anlamı, arkasında yatan toplumsal bağlamla şekillenir. Peki, “çadır”ın İngilizcesi nedir? Aslında, bu soru çok daha fazlasını ifade eder: Çadır, yalnızca bir barınak değil, aynı zamanda toplumsal ilişkiler, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler arasında da bir bağlantıdır.…

Yeğlenmiş Ne Demek? Psikolojik Mercekle Bir Bakış İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Her kelimenin arkasında, toplumsal bir anlamın ve bireysel bir deneyimin izleri vardır. “Yeğlenmiş” kelimesi de, dilimizde sıkça karşılaştığımız ama derinlemesine üzerinde pek fazla durulmayan kelimelerden biri. Bu kelime, bir duyguyu, durumu ya da davranış biçimini tanımlarken aslında kişisel deneyimlerin ve içsel dünyamızın bir yansıması olabilir. Peki, bu kelime neden bazen pozitif, bazen olumsuz bir çağrışım yapar? İnsanlar, “yeğlenmiş” kelimesiyle kendilerini ya da başkalarını neden bazen olumlu bazen de olumsuz şekilde tanımlarlar? Gelin, bu kelimeyi psikolojik bir mercekten inceleyelim ve insan davranışlarının derinliklerine doğru bir yolculuğa…

Okul Hademelerinin Maaşını Kim Ödüyor? Sessiz Kahramanların Hikâyesi Okullarımızda sabahın erken saatlerinde ışıkları yakan, sınıfları temizleyen, koridorlara düzen getiren, çoğu zaman fark edilmeyen ama her gün hayatımıza dokunan insanlar var: hademeler. Çocukların güvenliği ve sağlığı için sessizce çalışan bu emekçilerin maaşını kim ödüyor sorusu, aslında sadece ekonomik bir merak değil; aynı zamanda toplumsal cinsiyet, sosyal adalet ve emek değerine dair bir sorgulama. Gelin bu konuyu farklı bakış açılarıyla ele alalım. Hademelerin Maaşı: Devlet mi, Özel Sektör mü? Genel olarak devlet okullarında hademelerin maaşları Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden veya belediyeler aracılığıyla ödenir. Özel okullarda ise ödemeler okulun kendi bütçesinden karşılanır. Ancak…

Merhaba sevgili okur, Bugün yine birlikte farklı açılardan bakmayı sevdiğimiz bir konunun derinliklerine ineceğiz: Naim’i kim kaçırdı? Belki bu soruya net bir cevap vermek mümkün değil, ama farklı bakış açılarını yan yana koyarak meseleye daha geniş bir pencereden bakabiliriz. Amacım kesin cevaplar vermekten çok, sizinle fikir alışverişinde bulunmak. Hazırsanız başlayalım. Naim’i Kim Kaçırdı? Farklı Bakış Açılarının Çatışması Her olayın birden fazla hikâyesi vardır. “Naim’i kim kaçırdı?” sorusu da aslında bu çoklu hikâyelerin en çarpıcı örneklerinden biri. Kimine göre mesele basit bir çıkar çatışması, kimine göreyse duygusal bağların ve toplumsal baskıların iç içe geçtiği bir hikâye. Erkeklerin Bakışı: Objektif ve Veri…